Segregacja

Dlaczego warto sortować śmieci? Powodów jest wiele. Niższe opłaty, to argument czysto ekonomiczny, który powinien przekonać każdego. Ale sortowanie ma także głębszy sens – zmniejszanie naszego negatywnego wpływu na środowisko. Sortując odpady umożliwiamy ich recykling, a więc odzyskujemy cenne surowce i dajemy im drugie i trzecie życie. Każdy z nas ma wpływa na jakość recyklingu i ilość przetwarzanych opakowań. Bo recykling zaczyna się już wtedy, gdy wyrzucamy puste opakowanie do właściwego pojemnika. Wyrzucasz – decydujesz – masz wpływ. Sortując odpady – każdy z nas przyczynia się do wdrażania zasad gospodarki o obiegu zamkniętym.

Najgorszym rozwiązaniem dla odpadów, szczególnie opakowań, jest ich składowanie na wysypiskach, gdzie nie tylko zanieczyszczają środowisko, ale również zostają bezpowrotnie utracone w obiegu materiałów. Znacznie lepiej jest dać opakowaniu drugie życie. Jak to zrobić? Poprzez odpowiednie sortowanie. Tylko wrzucone do odpowiedniego pojemnika – zostaną skierowane do recyklingu i będzie można z nich wyprodukować nowe opakowanie lub inny przedmiot. Sortowanie i przetwarzanie odpadów budzi jednak liczne wątpliwości. Oto najczęstsze z nich, które się powtarzają.

Czy opakowania z tzw. „frakcji zmieszanej” są recyklowane?

Opakowania z metalu lub szkła, mogą być z frakcji zmieszanej wysortowane i przetworzone, ale opakowania z tworzyw sztucznych są zwykle zbyt zanieczyszczone dla recyklingu. Z czarnego worka jesteśmy w stanie odzyskać tylko około 5-10% odpadów, w zależności od ich jakości i technologii stosowanej w danej sortowni. To niewiele. Dlatego jeśli opakowanie nadaje się do recyklingu – nie wrzucaj go do czarnego worka!

Najbardziej efektywną metodą gospodarowania odpadami z opakowań, jest ich wrzucanie do pojemników na frakcje materiałowe. Duży strumień czystych odpadów – właśnie taki, jak ten z pojemników na frakcje materiałowe – to najlepszy surowiec do recyklingu i produkcji nowych przedmiotów (w tym opakowań).Nie wszystkie opakowania nadają się do recyklingu – wówczas powinny być wyrzucane do frakcji zmieszanej. O pakowania z tworzyw, które trafiły do czarnego worka (te, które nie nadają się do recyklingu oraz te, które w ogóle nie powinny tam trafić) mogą być dalej odseparowane i poddane spalaniu z odzyskiem energii w specjalistycznych zakładach. Pozostałe opakowania, które nie mogły być wydzielone z frakcji zmieszanej są wraz z pozostałymi odpadami składowane na wysypisku – a to najgorszy dla środowiska sposób postępowania z odpadami.

Czy z opakowania kosmetyku zawsze można zrobić takie samo opakowanie?

Nie zawsze jest to możliwe. Produkty kosmetyczne mają prawie takie same standardy dotyczące bezpieczeństwa, co żywność. Wynika to z rygorystycznych przepisów prawa UE– bo bezpieczeństwo zdrowia ludzi jest najważniejsze. Pamiętajmy, że zbieranie tylko jednego rodzaju opakowań po konkretnym produkcie, nie jest ani korzystne dla środowiska (transport, zużycie energii, paliw), ani opłacalne ekonomicznie. Do pojemników na odpady segregowane trafiają różne opakowania, po różnych produktach: żywności, kosmetykach, detergentach. W zależności od tego, z jakiego materiału jest opakowanie – można po recyklingu otrzymać podobnie czysty materiał – a więc takie samo opakowanie – lub nie.

W przypadku szkła i metalu uzyskuje się pełnowartościowe, czyste surowce wtórne, o podobnej jakości – co pierwotny materiał. Wynika to z fizyki i chemii tych materiałów. W bardzo wysokiej temperaturze, w której materiały są przetapiane, większość zanieczyszczeń ulega rozkładowi. Można więc powiedzieć, że szkło i metal można przetwarzać w nieskończoność!

W przypadku plastiku jest inaczej – jeśli odpady są odpowiednio czyste, można z nich wyprodukować nowe rzeczy, ale rzadko dokładnie takie same. Wśród opakowań plastikowych, obecnie w Polsce tylko czyste butelki po napojach PET przetwarzane są w taki sam produkt, a i to nie zawsze. Natomiast pozostały plastik pochodzący z recyklingu, można wykorzystywać do takich elementów opakowań żywności i kosmetyków, które nie mają bezpośredniego kontaktu z produktem. To również zrównoważone rozwiązanie! Pomimo tego, że plastik rzadko jest recyklowany w postaci jeden do jednego, jego przetwarzanie zużywa znacznie mniej energii, niż recykling metalu czy szkła (które przetapiają się w bardzo wysokiej temperaturze). Pod tym kątem jest więc bardziej zrównoważonym materiałem. Nie wszyscy mamy świadomość, że różne przedmioty, których używa się na co dzień, pochodzą z odzysku materiałowego. Na przykład: zeszyty, papier toaletowy, tektura opakowaniowa – w dużej części powstają z przetworzonego papieru. Z kolei bluza z polaru, doniczka, wieszak, worek na śmieci, ławka w parku – produkowane są często z przetworzonych tworzyw sztucznych, w tym z opakowań po kosmetykach i żywności. Wiele produktów, po które sięgamy na co dzień, ma więc już drugie życie. To nie wyklucza jednak możliwości ich ponownego przetworzenia.