Zero Waste i kosmetyki – jak zacząć?

Co to jest zero waste?

Samo nasze istnienie związane jest z wytwarzaniem odpadów. Jeśli więc chcielibyśmy potraktować pojęcie zero waste pojęcie całkiem dosłownie – byłaby to utopia. Nie jest możliwe, aby człowiek przez całe swoje życie wytworzył zero odpadów. Bo odpady to pojęcie szerokie – to również wszelkie emisje, które powstają wskutek tego, że żyjemy, grzejemy, świecimy. To także zużyta woda czy papier toaletowy, czy dwutlenek węgla, który emituje do atmosfery elektrownia, aby dostarczyć nam energię do oświetlenia domu, czy ugotowania posiłku.

Zero waste to postawa, filozofia życiowa lub styl życia. Zatem zero waste to to w pierwszej kolejności dążenie do ograniczenia liczby generowanych śmieci. Ale to również rozsądek i umiar w korzystaniu z zasobów naszej planety po to, aby generować mniej odpadów, aby nie marnować, nie zużywać ich więcej, niż potrzebujemy. To na przykład kupowanie tylko tyle, ile potrzebujemy (także kosmetyków) – aby nie wyrzucać dobrych, niezużytych produktów, które okażą się nieprzydatne, lub zapomniane przeterminują się w szafce.

W szerszym kontekście – zero waste to po prostu dbanie o środowisko.  Dążenie do zmniejszania naszego negatywnego wpływu na środowisko. Fachowo rzecz ujmując – zero waste to dążenie do zmniejszania naszego „śladu środowiskowego”.

Czy zero waste to tylko moda? Miejmy nadzieję, że nie. Nie ulega wątpliwości, że stan środowiska jest zły, a my, ludzie znacząco się do tego przyczyniliśmy. Więc niezależnie od przyjętej definicji – zero waste to na pewno słuszna droga. Może nawet jedynie słuszna? To okazja do refleksji nad naszymi codziennymi nawykami. Gdzie każde działanie w dobrym kierunku ma sens. Zero waste to przygoda, w której każdy znajdzie coś dla siebie.

Jakie są podstawowe zasady zero waste?

Ideę „zero waste” zastosował po raz pierwszy dr. Paul Palmer, amerykański chemik w latach 70. XX wieku. Według jego koncepcji polega na rozsądnym wykorzystaniu zasobów bez ich marnowania. I nie chodzi tu o generowanie mniej odpadów, ale raczej o projektowanie produktów, tak aby mogły być wykorzystywane wielokrotnie, bez konieczności ich wyrzucania, czy recyklingu.

A jak możemy zastosować zero waste w naszym codziennym życiu? Idea zero waste w największym uproszczeniu sprowadza się do stosowania określonych zasad tzw. 5R:

• odmawiaj (refuse),
• ograniczaj (reduce),
• wykorzystaj ponownie (reuse),
• recyklinguj (recycle),
• kompostuj (rot).

Nie wszystkie z 5R możemy łatwo wdrożyć w naszej łazience np. kompostowanie nie ma tu raczej zastosowania. Ale na pewno kierując się powyższymi zasadami możemy wdrażać następujące zasady:

• kupujmy tyle, aby nie marnować,
• używajmy w sposób bardziej zrównoważony – np. oszczędzamy zasoby (energię i wodę),
• ograniczajmy generowanie odpadów – np. używamy wielorazowe zamiast jednorazowych,
• sortujmy opakowania do recyklingu.

Przejdźmy więc do praktyki. Zero waste i kosmetyki – czyli jak możemy zastosować ideę zero waste w naszej łazience?

Zero waste – jak zacząć? Trudne dobrego początki

Wdrażanie w praktyce idei less waste może być na początku bardzo trudne. Jakie są wyzwania?

• Po pierwsze – musimy wykonać wysiłek i zanalizować nasze dotychczasowe nawyki, a potem – część z nich musimy prawdopodobnie zmienić.
• Po drugie – efektywność, wygoda używania, sposób stosowania, konsystencja produktu „less waste”, czy odczucia po jego zastosowaniu mogą być nieco inne niż produktów, które stosujemy obecnie. Przykład? Pasta do zębów vs proszek do zębów, szampon w płynie vs szampon w kostce, wielorazowe opakowanie, które musimy wymienić w sklepie na pełne. Czy jesteśmy w stanie to zaakceptować?
• Po trzecie – wszyscy właściwie uczymy się środowiska trochę na nowo. Nie zawsze umiemy podjąć właściwą decyzję, czyli taką, która prowadzi do zmniejszonego wpływu na środowisko. Szkło niekoniecznie jest zawsze bardziej ekologiczne niż plastik. A subskrypcja na kosmetyk w opakowaniu wielokrotnego użycia – jeśli musi ono zostać odesłane do producenta, a producent przysyła nam produkt w nowym, czystym – może w niektórych przypadkach generować więcej odpadów (opakowania transportowe) i zużywać więcej energii (transport), niż pójście do sklepu i kupno nowego produktu w jednorazowym opakowaniu.

Ale po czwarte – jesteśmy obecnie w bardzo ważnym momencie. Na początku 2020 unijni regulatorzy zdecydowali się zmienić podejście Europy do środowiska ogłaszając nową, horyzontalną politykę – Zielony Ład. To spowoduje, że nasza „środowiskowa rzeczywistość” będzie się bardzo zmieniać w najbliższych latach. Produkty, opakowania i inne rzeczy będą musiały być coraz bardziej eko – bo tego będzie wymagało prawo. To na pewno duża szansa, że podejście zero waste będzie z czasem coraz łatwiejsze!

Strasznie to wszystko skomplikowane. Jak więc zacząć, aby nie zniechęcić się już na początku? Po pierwsze – zmiany warto wprowadzać stopniowo. Małymi krokami możemy szukać dobrych dla nas, a bardziej przyjaznych dla natury rozwiązań. Jeśli jakieś rozwiązanie zdecydowanie nam nie służy lub powoduje dyskomfort – może warto spróbować czegoś innego? A może jednak, mimo chwilowego dyskomfortu, będziemy w stanie się przyzwyczaić do nowego rozwiązania? Nawet, jeśli wprowadzamy niewielkie zmiany, ważne, aby były one właściwe, trwałe i konsekwentne. Poniżej kilka „kosmetycznych” przykładów.

ABC kosmetycznego zero waste

A jak to wszystko ma się do naszej łazienki? Jest wiele elementów związanych z produktami kosmetycznymi, gdzie drobnymi krokami możemy wdrażać podejście zero waste. Od kupowanie mniej i mądrzej, tak, aby nie marnować produktów i opakowań, poprzez zużywanie produktów do końca. Możemy wybierać produkty w zminimalizowanych opakowaniach, możemy dbać o odpowiednie sortowanie – a w efekcie recykling. Możemy wdrażać zmiany związane z użyciem produktów – oszczędzać wodę, używać wody o niższej temperaturze. Na rynku dostępnych jest też coraz więcej rozwiązań dotyczących bardziej zrównoważonych opkowań. W II części artykułu, który ukaże się już niebawem, rozwiniemy temat i przedstawimy więcej praktycznych przykładów, jak można stosować ideę zero waste dla produktów kosmetycznych.

Więcej o tym, jak ekologicznie używać kosmetyków