Melatonina w kosmetykach – czy może zastąpić sen?

pielęgnacja skóry

Nie ma co się łudzić. Żadne kosmetyki i zabiegi upiększające nie zadziałają, jeśli w Twoim codziennym życiu zabraknie czasu na sen i odpoczynek. Nocą w skórze zachodzą silne procesy naprawcze. Fibroblasty (komórki skóry) intensywnie się dzielą. Zachodzi synteza lipidów w ochronnej warstwie hydrolipidowej skóry. Uwalniany jest także hormon wzrostu naskórka, wpływający na grubość skóry, a także produkowana i uwalniana jest melatonina, która walczy z wolnymi rodnikami.

Tą ostatnią substancją – melatoniną – zainteresowała się branża kosmetyczna, sprawdzając możliwość jej wykorzystanie w produktach do pielęgnacji. Ponieważ jedną z najczęstszych przyczyn starzenia się skóry jest stres oksydacyjny, melanina w kosmetykach mogłaby wspomagać walkę z wolnymi rodnikami.

Czym jest melatonina?

Melatonina to hormon występujący w naszym organizmie wytwarzany naturalnie przez szyszynkę (gruczoł wydzielania znajdujący się w mózgu). Jej produkcja uruchamia się, gdy nastaje ciemność. Część układu nerwowego odpowiedzialna za widzenie odbiera bodźce świetlne z siatkówki naszego oka i w ten sposób daje sygnał szyszynce do produkowania melatoniny. 

Naukowcy już dawno zbadali, że jednym z najczęstszych współcześnie powodów zaburzeń snu, jest nadmierna obecność sztucznych źródeł światła, którymi są m.in. żarówki, monitory komputerów, wyświetlacze smartfonów. Wszystkie te urządzenia przyczyniają się do spowolnienia pracy szyszynki, a dokładniej  procesów produkujących melatoninę. W efekcie dochodzi do obniżenia poziomu tego hormonu w organizmie, czego rezultatem jest bezsenność lub też sen złej jakości. 

Skóra i oczy są narządami szczególnie narażonymi na szkodliwe działanie promieniowania ultrafioletowego. Najbardziej niebezpieczne jest promieniowanie UVB i UVA, ponieważ indukuje proces tworzenia wolnych rodników.  W wielu badaniach in vivo i in vitro wykazano, że funkcją melatoniny wytwarzanej w skórze i oku jest m.in. ochrona przed stresem oksydacyjnym wywołanym promieniowaniem UVB i UVA. Badania in vitro, w których naświetlano promieniowaniem UVB keratynocyty, fibroblasty i leukocyty, wskazują, że melatonina nawet w małych dawkach zmniejsza procent uszkodzonych komórek.

Jaką rolę ma melatonina?

Melatonina jest małą (232,28 g/mol) amfifilową cząsteczką. Oznacza to, że jest to cząsteczka lubiąca i oleje, i wodę (rozpuszczająca się zarówno w wodzie, jak i w oleju). Dzięki takiej budowie ma silne powinowactwo do warstwy rogowej naskórka. Dodatkowo jej cząsteczki są dość małe. To ważne, bo dzięki temu bardzo dobrze przekraczają bariery biologiczne i doskonale penetrują komórki. Melatonina może być przeciwutleniaczem w skórze, działając bezpośrednio jako zmiatacz wolnych rodników. Pobiera niesparowane elektrony z wolnych rodników, neutralizując je. Ale to jest jej podstawowe działanie.

Biochemicznie bierze udział jeszcze w kilku skomplikowanych procesach:

  1. wzmocnienie enzymów antyoksydacyjnych i naprawa DNA
    W skórze znajdują się specyficzne receptory komórkowe dla melatoniny. Można je znaleźć nawet w melanocytach (komórkach produkujących melaninę), mieszkach włosowych, gruczołach potowych i naczyniach krwionośnych. Wiązanie melatoniny z tymi receptorami (zwanymi MT1 lub MT2) aktywuje syntezę kluczowych enzymów antyoksydacyjnych i mechanizmów naprawy DNA w jądrze komórkowym.
  2. wzrost energii komórkowej i przeżywalności komórek
    Melatonina może być również syntetyzowana w mitochondriach lub transportowana do nich. Tam poprawia potencjał błony mitochondrialnej, czyli różnicę w potencjale elektrycznym między wnętrzem a zewnętrzem mitochondriów. Lepszy potencjał błony zwiększa wytwarzanie energii (ATP) i hamuje apoptozę komórkową (czyli zaprogramowaną śmierć komórki).
  3. dalsza eliminacja wolnych rodników w cytoplazmie
    Melatonina oddziałuje z niektórymi enzymami w cytoplazmie (wewnętrznej, wodnej części komórek). Sprzyja to zmniejszeniu reaktywnych form azotu (RNS), reaktywnych form tlenu (ROS) i uszkodzeń oksydacyjnych.
  4. działa również pośrednio poprzez zwiększenie aktywności enzymów przeciwuteniających, takich jak: dysmutaza ponadtlenkowa, katalaza peroksydaza oraz reduktaza glutationowa.

Melatonina – jak działa w kosmetykach?

Dostarczana naszej skórze melatonina jest efektywnym antyoksydantem (nawet dwukrotnie silniejszym niż witamina E). Okazało się także, że hormon ten nie tylko wymiata wolne rodniki, ale także wspiera naturalne mechanizmy obronne organizmu i stymuluje produkcję odpowiedzialnego za sprężystość skóry kolagenu. 

Fibroblasty są bardzo wrażliwe na promieniowanie ultrafioletowe. Gdy fibroblasty były narażone na działanie promieni UV w laboratorium, tylko 56% z nich przeżyło. Ale kiedy badacze aplikowali uprzednio preparat z melatoniną, przeżyło aż 92,5% komórek. Tak więc melatonina może przyczynić się do wygładzenia skóry i zabezpieczenia jej przed zmianami spowodowanymi utratą kolagenu i elastyny na skutek uszkodzeń posłonecznych.

Receptory melatoniny obecne są w różnych komórkach skóry. Dzięki temu melatonina pełni wiele funkcji: chroni skórę przed negatywnymi skutkami promieniowania słonecznego, neutralizuje wolne rodniki – jest silnym antyoksydantem. 

Wprowadzenie melatoniny jako składnika kosmetycznego ma wiele zalet! Na poziomie komórkowym melatonina wykazuje właściwości antyutleniające, ale przede wszystkim:

  • chroni komórki przed negatywnymi skutkami promieniowania UV – zapobiega starzeniu się skóry i wspomaga jej regenerację,
  • łagodzi podrażnienia,
  • zapobiega także powstawaniu podrażnień skórnych w niekorzystnych dla niej warunkach, aplikacja daje również efekty w przypadku pielęgnacji skóry z problemem łuszczycy i atopowego zapalenia skóry,
  • zwiększa żywotność fibroblastów, które zostały poddane działaniu promieniowania UV, oraz zapobiega obumieraniu keratynocytów, powodując dłuższe przeżywanie komórek w warunkach in vitro,
  • zmniejsza poziom enzymów degradujących macierz zewnątrzkomórkową oraz stymuluje produkcję białka podporowego odpowiedzialnego za sprężystość kolagenu,
  • W odpowiedzi skóra wolniej się starzeje, szybciej regeneruje, rewitalizuje i prowadzi procesy naprawcze z większą wydajnością. 

U kogo sprawdzi się melatonina w kremach?

U każdego! Jej zastosowanie w przypadku skóry dojrzałej spowalnia proces starzenia, rewitalizuje skórę i ją rozświetla, poprawia elastyczność, także w przypadku skóry zmęczonej, z tendencją do wiotczenia i wysuszania się. Melatonina zalecana jest także osobom młodym w stanach przemęczenia, stresu czy nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne. Będzie pomocna także w pielęgnacji skóry trądzikowej.

Jak wprowadzić melatoninę do pielęgnacji?

Bardzo łatwo – najlepiej w nocy. Dlaczego? Bo idea zastosowania melatoniny w kosmetykach w porze nocnej, gdy skóra uruchamia naturalne procesy naprawcze, doskonale wpisuje się w cykl biologiczny każdej komórki w skórze. Wykazano, że melatonina skutecznie wzmacnia skórę przed stresem oksydacyjnym, dlatego najlepszym momentem na miejscowe wprowadzenie melatoniny jest noc, kiedy skóra przechodzi w tryb naprawy i odpoczynku. Pośrednie działanie przeciwutleniające melatoniny pomagają naprawić skutki stresu oksydacyjnego, na które skóra była narażona w ciągu dnia tj. promieniowanie UV, zanieczyszczenia, dym papierosowy i wiele innych stresorów środowiskowych, z którymi skóra musi codziennie walczyć. 

Źródła

czeremcha amerykańska


czytaj więcej

Czeremcha amerykańska – piękna roślina, czy eliksir młodości?

Analizuj składy kosmetyków!

Aplikacja dostępna jest na telefonach z system Android oraz iOS. Wystarczy, że klikniesz poniżej w jeden z wybranych systemów, a zostaniesz przeniesiony bezpośrednio do sklepu, by móc pobrać aplikację na swój telefon.