Czy ftalany w kosmetykach są niebezpieczne dla zdrowia?
W internecie i mediach społecznościowych krążą informacje o stosowaniu szkodliwych substancji do produkcji kosmetyków. Jednymi z uznawanych za najbardziej szkodliwe są ftalany. Natomiast to bardzo duża i bardzo zróżnicowana grupa związków chemicznych. Warto bliżej poznać fakty, które ich dotyczą.
Mit
Mówi się, że w kosmetykach stosowane są niebezpieczne ftalany. A także, że mają one szkodliwy wpływ na zdrowie. Przede wszystkim ftalany źle działają na płodność i rozrodczość. A ponadto powtarza się, że niektóre kosmetyki zawierają ftalany niedopuszczone do stosowania, co zagraża zdrowiu.
Fakt
Czy wszystkie ftalany są niebezpieczne? Nie. Są ftalany niedozwolone do stosowania w Unii Europejskiej (lista poniżej) i takie, które nie wykazują szkodliwego działania na zdrowie człowieka. Jeden ftalan, czyli ftalan dietylu (DEP) jest często dodawany do kosmetyków ze względu na unikalne właściwości. Ale nie wykazuje on żadnego szkodliwego działania na zdrowie, w tym na płodność i rozrodczość.
Czym w ogóle są ftalany? To związki chemiczne otrzymywane z kwasu ftalowego. Stosuje się je w wielu gałęziach przemysły, jako tzw. plastyfikatory. Mówiąc prościej – są to substancje, które nadają elastyczność wielu produktom. I stosowane są w przedmiotach gospodarstwa domowego, wyrobach medycznych, opakowaniach i zabawkach (guma, plastik, żywice).
Które ftalany są szkodliwe? Aktualnie na liście niedozwolonych substancji z tej grupy, które są zakazane do stosowania w Unii Europejskiej – tak samo w kosmetykach, jak i zabawkach, są: Ftalan dibutylu (Dibutyl phtalate), ftalan bis(2-etyloheksylu) – bis(2Ethylhexyl) phtalate, ftalan bis(2-metokseletylu) – (2-Methoxyethyl) phtalate, ftalan n-pentylu-izopentylu – di-n-pentyl phtalate, ftalan disopentylu – disopentylphtalate, ftalan benzylu butylu – benzyl butyl phtalate.
W kosmetykach stosowane są tylko te ftalany, których bezpieczeństwo nie budzi wątpliwości. Najczęściej stosowany jest ftalan dietylu, który był dokładnie zbadany i oceniony przez Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów. Gdzie można go spotkać? W perfumach stosuje się go jako rozpuszczalnik kompozycji zapachowych i utrwalacz zapachu, w kosmetykach do włosów – jako plastyfikator zapewniający elastyczność lakieru do włosów, w lakierach do paznokci jako środek zapobiegający pękaniu i złuszczaniu się lakieru. DEP ma długą historię bezpiecznego stosowania w kosmetykach i nie jest konieczne ograniczenie jego stosowania ani ostrzeżenia na etykiecie produktu.
Rozwiewamy wątpliwości
- Czy oprócz bezpiecznego ftalanu dietylu mogą się w kosmetykach znaleźć inne substancje z grupy ftalanów? Owszem. Czasem możliwe jest wykrycie śladowych ilości grup ftalanów, które nie są dopuszczone do stosowania w kosmetykach. Skąd się biorą? Zwykle pochodzą z opakowań kosmetyków. Przedostają się do nich w śladowych ilościach, które nie wpływają na bezpieczeństwo produktu. Śladowe ilości ftlanów nie wykazują negatywnego działania na zdrowie ludzi, co potwierdzają FDA czy Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów.