Czy antypespiranty zaburzają termoregulację ciała?
Jednym z najczęściej powtarzanych mitów jest ten, że antyperspiranty zaburzają termoregulację i powodują kumulację toksyn w organizmie. Po pierwsze, do termoregulacji służą nam inne gruczoły potowe – te rozmieszczone na skórze całego ciała. Po drugie – detoksykacja organizmu odbywa się w wątrobie, a nie poprzez gruczoły potowe pod pachami.
Mit
Powtarza się, że antyperspiranty zaburzają termoregulację, a to negatywnie wpływa na organizm. Na dodatek oskarża się je również o fakt, że w wyniku ich stosowania gromadzą się toksyny w ciele.
Fakt
Antyperspiranty nie mają wpływu na termoregulację ciała, ich stosowanie nie zaburza tego procesu. Ograniczają one wydzielanie potu na bardzo niewielkiej powierzchni ciała. Stosujemy je głównie pod pachami – w miejscu, gdzie występują apokrynowe gruczoły potowe, których rolą nie jest termoregulacja, ale wydzielanie różnych związków organicznych – na przykład feromonów.
System termoregulacji człowieka ma na celu utrzymywanie stałej temperatury ciała i składa się ze współdziałających ze sobą wielu narządów i tkanek, m.in. wątroby, mięśni, tkanki tłuszczowej, naczyń krwionośnych i ekrynowych gruczołów potowych. Termoregulacja odbywa się więc głównie przez wydzielanie potu z ekrynowych gruczołów potowych, które mamy na całym ciele. Gruczoły ekrynowe wydzielają głównie wodę i sole mineralne – i ten właśnie roztwór służy nam do termoregulacji – odparowująca woda chłodzi powierzchnię skóry.
Rozwiewamy wątpliwości
- Czy stosowanie antyperspirantów może wpływać negatywnie na organizm, m.in. gromadzenie toksyn? Głównym zadaniem wydzielania potu jest termoregulacja a nie oczyszczanie ciała z toksyn. Związki obce dla organizmu (ksenobiotyki) są metabolizowane i usuwane przez wątrobę, a następnie wydalane z moczem.
- W jaki sposób działają antyperspiranty? Po nałożeniu ich na skórę pod pachami pod wpływem fizjologicznego pH, następuje polimeryzacja związków glinu. Powstaje żel, który uszczelnia ujścia gruczołów potowych na powierzchni. Co ogranicza wydzielanie przez nie potu, ale jest to stan przejściowy. Co dzieje się z warstwą żelu, który blokuje gruczoły potowe? Jest ona usuwana wraz z naturalnym procesem złuszczania warstwy rogowej naskórka. Albo podczas mycia okolicy pach wodą z mydłem, albo po bardzo intensywnym spoceniu się. W skórze znajdują się dwa typy gruczołów potowych: ekrynowe i apokrynowe. W skład układu termoregulacji ciała człowieka wchodzą ekrynowe gruczoły potowe, które rozmieszczone są na całym ciele. Gruczoły apokrynowe umiejscowione są pod pachami (gdzie stosuje się antyperspirant) i w okolicach intymnych nie biorą udziału w termoregulacji. Warto zwrócić uwagę, że małe dzieci przed okresem dojrzewania w ogóle nie wydzielają potu apokrynowego (gdyż gruczoły apokrynowe nie są jeszcze aktywne) i w żaden negatywny sposób nie wpływa to na termoregulację ciała.
- Jaką powierzchnię stanowią gruczoły ekrynowe pod pachami? Zaledwie 1% wszystkich gruczołów potowych (ekrynowych) znajdujących się na ciele. Dlatego w skali całego organizmu stosowanie antyperspirantów nie może wpływać ani na funkcje termoregulacyjne ani na wydalanie toksyn z organizmu – to zadanie układu pokarmowego i wydalniczego.
- Co działa w antyperspirancie? Składnikami aktywnymi, które ograniczają pocenie są sole glinu (potocznie określanego jako aluminium) lub kompleksy glinowo-cyrkonowe. To właśnie ich obecność w antyperspirantach odróżnia je od dezodorantów (te produkty nie ograniczają pocenia, ale maskują zapach wydzielonego już potu i hamują jego rozkład). Najczęściej stosowanym składnikiem antyperspirantów jest chlorowodorotlenek glinu (INCI: Aluminium Chlorohydrate), seskwichlorowodorotlenek glinku (INCI: Aluminium Sesquichlorohydrate), nieco rzadziej chlodek glinu (INCI: Aluminium Chloride). Ałun, polecany przez niektóre źródła jako naturalna alternatywa dla „szkodliwego aluminium”, to także związek aluminium, czyli uwodniony siarczan glinowo-potasowy (INCI: Potassium Alum).
- Czy to prawda, że aluminium może podrażniać skórę? Niektóre związku glinu działają drażniąco lub wywołują reakcje alergiczne. Jednak to bardzo rzadko jest związane z regularnym stosowaniem antyperspirantów. Częściej wynika z podawania iniekcyjnego (np. reakcja występująca u niektórych dzieci na szczepionki z glinem w składzie) lub stałego kontaktu z glinem (u pracowników przemysłu hutniczego). Drażniące działanie mają chlorek glinu i azotan glinu. Najczęściej jednak ewentualne drażniące działanie antyperspirantu wynika z niskiego pH tego preparatu, a nie z obecności substancji czynnej.
- Czy pot zawsze ma nieprzyjemny zapach? Sam pot ekrynowy (wydzielany przez gruczoły ekrynowe) jest bezwonny, bo składa się głównie z wody i soli mineralnych. Nieprzyjemny zapach pochodzi od produktów rozkładu potu apokrynowego w wyniku działania mikroorganizmów występujących naturalnie na powierzchni skóry. Pot apokrynowy składa się ze związków organicznych. Zawiera lipoproteiny, hormony androgenowe, białka i skwalen – wydzielane pod wpływem różnych hormonów. Te substancje to świetna pożywka dla mikroorganizmów!
Analizuj składy kosmetyków!
Aplikacja dostępna jest na telefonach z system Android oraz iOS. Wystarczy, że klikniesz poniżej w jeden z wybranych systemów, a zostaniesz przeniesiony bezpośrednio do sklepu, by móc pobrać aplikację na swój telefon.
