Produkty do malowania skóry, korygowania niedoskonałości, ujednolicania kolorytu, a także upiększania zwane są kosmetykami kolorowymi. Stanowią osobną i ogromną kategorię kosmetyków, najbardziej popularną i lubianą wśród kobiet.
Kosmetyki do makijażu zwykle dają skórze nietrwały, zmywalny kolor. Do kosmetyków kolorowych zalicza się m.in. szminki, błyszczyki, lakiery do paznokci, podkłady, pudry, róże, cienie do powiek, tusz do rzęs. Na rynku dostępne są też produkty wodoodporne czy o przedłużonej trwałości (np. matowe szminki).
Nowoczesny makijaż nie tylko upiększa i poprawia błyskawicznie wygląd, ale także wykazuje dodatkowe działanie: pielęgnacyjne, ochronne (przed promieniowaniem UV), tuszujące zmiany chorobowe. Jakie są najważniejsze składniki kosmetyków do makijażu? Pigmenty oraz barwniki. Czym się różnią?
Pigmenty są substancjami nierozpuszczalnymi w żadnym rozpuszczalniku lub innych składnikach kosmetyku. Dają efekt kryjący na skórze lub w kosmetyku.
Barwniki natomiast to substancje rozpuszczalne w jakimś nośniku (np. wodzie lub oleju), które nadają efekt transparentny lub przezroczysty. Poza tym w kosmetykach do makijażu znajduje się też baza, czyli podstawa produktu.
Szminki, pomadki, błyszczyki
Szminka zwykle ma formę sztyftu ze składników tłuszczowych, o twardej konsystencji. To kosmetyk, który musi zawierać składniki ułatwiające rozprowadzanie na ustach, a przy tym nadające jej odpowiednią twardość i dużą przyczepność do skóry.
Zadaniem pomadki jest nadać ustom kolor i utrzymać się na nich bez poprawek jak najdłużej.
W składzie szminek najczęściej znajdziemy woski, czyli substancje stałe, silikony, plastyfikatory, czyli substancje ciekłe, które nadają miękkość (np. oleje), a także pigmenty i barwniki. Jak wytwarza się szminkę? To bardzo proste. Odpowiednie surowce topi się, a następnie dodaje do nich barwniki, dokładnie miesza i wlewa do formy. W niej pomadka zastyga i nabiera właściwego kształtu. Pomadki mogą być nawilżające, o wykończeniu satynowym, błyszczącym, perłowym lub matowym, w dowolnych kolorach od bardzo jasnych poprzez intensywne, na mocno nasyconych pigmentami kończąc.
Błyszczyki z kolei to produkty o konsystencji bardziej płynnej i przezroczystym lub transparentnym wykończeniu. Najczęściej zawierają barwniki, a nie pigmenty. Są łatwe do rozprowadzenia i nadają ustom połysk. Aplikuje się je za pomocą pędzelka lub gąbeczki.
Oprócz powyższych do makijażu ust stosuje się także konturówki i kredki. Mają dość podobny skład do szminek, ale zawierają więcej pigmentów, więc mocniej kryją.
Pudry, podkłady, kompakty
Głównymi zadaniami pudru są matowienie cery i kamuflowanie niedoskonałości skóry i nierównego kolorytu. Niemniej ważne jest też utrwalanie makijażu, absorbowanie potu i sebum. Dzięki zastosowanym pigmentom i barwnikom pudry można podzielić na przezroczyste (transparentne), półprzezroczyste i kryjące.
Co znajduje się w składzie pudru?
Głównie białe pigmenty, które kryją i tuszują niedoskonałości. Ważne są też pigmenty kolorowe, dzięki którym puder nabiera określonego koloru i odcienia. W pudrach stałych dodatkowo stosuje się składniki zlepiające cząstki barwników i pigmentów, aby nadać im odpowiednią formę i konsystencję (są pudry w kamieniu i pudry sypkie).
Nośniki i pigmenty bazowe w pudrach, to:
- Talk (Talc), który ma słabe właściwości kryjące i przylegające do skóry, ale jest łatwo zmywalny wodą, może być przezroczysty i ułatwia rozprowadzanie pudru,
- Ditlenek tytanu (Titanium Dioxide) i tlenek cynku (Zinc Oxide), czyli białe nieprzezroczyste pigmenty, które dają silny efekt kryjący (a przy okazji są filtrami fizycznymi chroniącymi przed UV),
- Kaolin – glinka, która nadaje matowość i dobrze przylega do skóry, dzięki czemu puder nie osypuje się z twarzy,
- Stearynian cynku lub glinu – biały proszek nierozpuszczalny w wodzie, który poprawia przyleganie pudru do skóry.
Puder może zawierać także:
- emolienty, które poprawiają właściwości aplikacyjne, zmniejszają pylistość, wygładzają skórę. Stosowane surowce to pochodne lanoliny, silikony, ciekłe woski. W pudrach nie stosuje się raczej olejów roślinnych, gdyż mogą jełczeć,
- filtry UV, które chronią przed promieniowaniem słonecznym,
- konserwanty – pudry należy konserwować, ponieważ często zawierają substancje absorbujące wilgoć, w której mogą się rozwinąć mikroorganizmy.
To oczywiście przykładowe składniki, a w każdej recepturze mogą być one komponowane indywidualnie. Puder może zawierać inne substancje bazowe czy składniki aktywne.
Podkłady do makijażu zwane też fluidami, to zawiesina pudru w kremie. Mogą dawać dodatkowe efekty pielęgnacyjne – od nawilżenia po zapobieganie powstawaniu niedoskonałości czy odmładzanie.Pudry w kompakcie to kosmetyki podobne do pudrów prasowanych, które posiadają więcej składników tłuszczowych i substancji stałych. Dzięki nim mają bardziej kremową konsystencję. To kosmetyki o wysokim stopniu krycia.
Tusze do rzęs
Kosmetyki do makijażu oczu często oprócz standardowych badań dermatologicznych są sprawdzane pod kątem okulistycznym. Tak bliski kontakt z okiem może się wiązać z jego podrażnieniem. Najbardziej popularnym kosmetykiem do makijażu oczu jest maskara, czyli tusz do rzęs. Powód? Optycznie wydłuża, podkręca, zagęszcza rzęsy i nadaje im bardziej wyrazisty kolor. Oczywiście najczęściej kupowana na świecie maskara to ta w kolorze czarnym.
Co najczęściej znajduje się w tuszu do rzęs?
- Polimery, które nadają elastyczność oraz tworzą film na powierzchni rzęs,
- Silikony – zapewniają łatwiejszą aplikację i rozprowadzanie tuszu,
- Woski – gwarantują lepsze przyleganie, nadają efekt pogrubienia,
- Pigmenty – nadają włoskom kolor.
Oprócz maskary, popularne są także cienie do oczu, które w składzie przypominają bardzo pudry prasowane i mają przeróżne kolory oraz wykończenia od matowych po brokatowe. A także eyelinery, czyli płynny tusz do malowania kresek na powiece. Zwykle przypomina on składem maskarę, ale o bardziej wodnistym charakterze.
Lakiery i zmywacze do paznokci
Idealny lakier do paznokci to taki, który łatwo daje się rozprowadzić na płytce paznokcia, tworzy na niej gładką powierzchnię, nie maże się pod pędzelkiem, nie ścieka, dobrze pokrywa nierówności, a także szybko wysycha i tworzy elastyczny film. Składniki lakierów do paznokci muszą dobrze przylegać do płytki. Nie powinny też penetrować w głąb. Powód? Co prawda płytka jest martwa, ale znajduje się na żywym podłożu i styka się ze skórą. Dlatego lakier musi być bezpieczny i wytworzenie takiego produktu dobrej jakości nie jest proste.
Jakie składniki można zwykle znaleźć w lakierze do paznokci?
- Pigmenty i barwniki, które nadają barwę,
- Bazę, która może się składać z kilku składników, takich jak nitroceluloza, polimery – tworzą one film na płytce paznokcia,
- Rozpuszczalniki organiczne, które stanowią rozpuszczalnik dla polimerów, ułatwiają równomierne rozprowadzanie i zapewniają szybkie wysychanie lakieru. Są nimi estry kwasu octowego (octan etylu, octan butylu). Rozpuszczalniki nie mogą odparowywać bardzo szybko, bo powoduje to matowienie lakieru. Nie należy więc suszyć paznokci ciepłym powietrzem (chyba, że preparat jest do tego przeznaczony),
- Plastyfikatory, czyli substancje dzięki którym lakier nie odpryskuje, np. kamfora, ftalan dietylu.
Przykładowy skład lakieru do paznokci:
Składnik: Nitrocellulose
Funkcja: Nitroceluloza, substancja tworząca warstwę lakieru
Składnik:
Funkcja: Żywica poliestrowa, dodatkowy składnik tworzący warstwę lakieru
Składnik: Isopropanol
Funkcja: Izopropanol, rozpuszczalnik, który ułatwia rozpuszczenie nitrocelulozy
Składnik: Camphor
Funkcja: Kamfora, plastyfikator
Składnik: Bentonite
Funkcja: Bentonit, zagęstnik, nadaje odpowiednią konsystencję i powoduje, że lakier nie spływa
Składnik: Ethyl Acetate, Butyl Acetate
Funkcja: Octan etylu i octan butylu, rozpuszczalniki, umożliwiają rozprowadzenie lakieru na paznokciu, po nałożeniu lakieru odparowują
Składnik: CI 40820, CI 774901
Funkcja: Barwniki i pigmenty
Zmywacz do paznokci to natomiast produkt, który powinien usuwać wszystkie składniki lakieru. A przy tym nie powinien rozpuszczać paznokcia. Płytka paznokciowa zawiera pewną ilość lipidów, które nadają jej elastyczność. Zmywacze, których głównym składnikiem są rozpuszczalniki organiczne jak Acetone, Ethyl Acetate, bardzo dobrze rozpuszczają substancje tłuszczowe i mogą wymywać lipidy płytki paznokciowej. A to może prowadzić do odtłuszczenia i wysuszenia wierzchniej warstwy paznokcia, a w konsekwencji zwiększenia jego łamliwości. Dlatego bardzo często do zmywaczy dodaje się składniki natłuszczające, jak olej rycynowy. Penetruje on w głąb paznokcia i uzupełnia usunięte przy okazji zmywania lakieru z jego powierzchni lipidy płytki paznokciowej.