Zgodnie z obowiązującym prawem (rozporządzeniem 1223/2009/WE) każdy kosmetyk, który został legalnie wprowadzony do obrotu na rynku musi być bezpieczny. Producent czy dystrybutor kosmetyków ma obowiązek spełniać wymagania prawne określone w rozporządzeniu kosmetycznym, a każdy produkt przed wprowadzeniem do obrotu podlega indywidualnej ocenie bezpieczeństwa.
Podczas indywidualnej oceny bezpieczeństwa analizowana jest szczegółowo cała receptura – każdy składnik i gotowy produkt jako całość. Przeprowadza ją wykwalifikowany ekspert, aby potwierdzić, że dany kosmetyk jest bezpieczny dla zdrowia użytkowników. Produkt nie może zawierać substancji zakazanych do stosowania w kosmetykach oraz substancji dozwolonych z ograniczeniami, jeśli te ograniczenia zostały przekroczone. Więcej o ocenie bezpieczeństwa przeczytasz w sekcji Jak ocenia się bezpieczeństwo kosmetyków?
Kontrole produkcji, kontrole na półkach
Bezpieczeństwo kosmetyków podlega kontroli ze strony kompetentnych władz ds. zdrowia. W Polsce jest to Państwowa Inspekcja Sanitarna, która przeprowadza kontrole zarówno w siedzibie producenta jak i kontrole produktów dostępnych na półkach sklepowych.
Może się zdarzyć, że na rynku znajdzie się kosmetyk, który nie spełnia wymagań prawnych. Niezgodność może dotyczyć bezpieczeństwa produktu, na przykład:
- kosmetyk zawiera składniki niedozwolone do stosowania w kosmetykach,
- kosmetyk zawiera składniki dozwolone z ograniczeniami, których ograniczenia zostały przekroczone (np. zbyt duże stężenie substancji),
- kosmetyk jest zanieczyszczony mikrobiologicznie i zawiera taki poziom mikroorganizmów, który może stanowić ryzyko dla zdrowia,
- produkt jest tzw. imitacją, czyli swoim wyglądem i innymi cechami przypomina produkt spożywczy.
Takie kosmetyki mogą stanowić ryzyko dla zdrowia i są w myśl prawa traktowane jako produkty niebezpieczne.
Co się dzieje z kosmetykami stwarzającymi zagrożenie dla konsumentów, które są obecne na rynku?
Jeśli podczas kontroli przez kompetentne organy okazuje się, że dany kosmetyk nie spełnia wymagań prawnych w zakresie bezpieczeństwa, może zostać uznany za produkt niebezpieczny. Dzieje się tak najczęściej, gdy kosmetyk zawiera substancje niedozwolone do stosowania w kosmetykach, jest zanieczyszczony chorobotwórczymi mikroorganizmami itp. W takich sytuacjach organy kontroli decydują, w jaki sposób nie dopuścić do dalszego rozpowszechniania produktu. W praktyce najczęściej wprowadzany jest zakaz handlu danym kosmetykiem oraz nakaz wycofania tych partii produktu, które już trafiły na rynek. Ponadto wpisywany jest on na „czarną listę”, czyli zgłaszany do odpowiedniego systemu informującego o produktach niebezpiecznych.
W Europie takim systemem jest Safety Gate (dawna nazwa RAPEX) – system szybkiego informowania o produktach niebezpiecznych. System Safety Gate utworzono dla zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów na obszarze Unii Europejskiej. Głównym celem tego systemu jest zapewnienie szybkiej wymiany informacji między państwami członkowskimi i Komisją Europejską na temat produktów stwarzających zagrożenie oraz działań, jakie zostały podjęte w danym kraju, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu produktu niebezpiecznego i używaniu go przez konsumentów. Safety Gate obejmuje większość produktów nieżywnościowych przeznaczonych dla konsumentów, w tym kosmetyki.
Do systemu Safety Gate zgłaszane są one poprzez punkty kontaktowe ustanowione w każdym kraju Unii Europejskiej. W Polsce punktem kontaktowym jest Departament Nadzoru Rynku w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Więcej informacji na www.uokik.gov.pl. Strona internetowa systemu Safety Gate.
Jeśli konsument ma wątpliwości, co do bezpieczeństwa określonego produktu może sprawdzić, czy nie występuje on w systemie Safety Gate.
Działania niepożądane w wyniku stosowania kosmetyków
Sporadycznie zdarza się, że produkt kosmetyczny wywoła działanie niepożądane. Większość działań niepożądanych po zastosowaniu kosmetyków to wyprysk kontaktowy alergiczny oraz wyprysk kontaktowy z podrażnienia. Reakcje takie są osobnicze i nie da się ich wykluczyć w przypadku 100% populacji, nawet, jeśli produkt jest zgodny z prawem i przeszedł pozytywnie ocenę bezpieczeństwa oraz badania dermatologiczne. Wystąpienie działania niepożądanego nie oznacza, że kosmetyk stanowi ryzyko dla zdrowia ludzi i można go uznać za produkt niebezpieczny. Więcej na temat postępowania w przypadku wystąpienia działania niepożądanego po zastosowaniu produktu kosmetycznego znajdziesz w sekcji Jak się ocenia bezpieczeństwo kosmetyków?
Analizuj składy kosmetyków!
Aplikacja dostępna jest na telefonach z system Android oraz iOS. Wystarczy, że klikniesz poniżej w jeden z wybranych systemów, a zostaniesz przeniesiony bezpośrednio do sklepu, by móc pobrać aplikację na swój telefon.
