Silikony to określenie grupy syntetycznych polimerów krzemoorganicznych zbudowanych ze szkieletu siloksanowego, czyli naprzemiennie ułożonych atomów tlenu i krzemu (polisiloksany), gdzie atomy krzemu podstawione są odpowiednimi podstawnikami (np. metylowymi lub etylowymi). Silikony należą do tzw. emolientów, czyli substancji, które tworzą na powierzchni skóry i włosów film ograniczający ucieczkę wody. Mają też inne właściwości – nabłyszczają i wygładzają włosy – ułatwiając ich rozczesywanie.
SILIKONY W KOSMETYKACH – CO WARTO WIEDZIEĆ?
Silikony to kolejna grupa składników kosmetyków budząca obawy wśród konsumentów i wymieniana przez nierzetelne źródła na „czarnych listach niebezpiecznych składników”. Silikonom przypisuje się m.in.: tworzenie nieprzepuszczalnej bariery na powierzchni włosów i skóry oraz wpływ na powstawanie stanów zapalnych i reakcji alergicznych. Te informacje nie mają jednak poparcia naukowego i są typowym przykładem tzw. „mitu kosmetycznego”.
Silikony stanowią dużą grupę związków, jednak w kosmetykach najczęściej stosowane są:
- lotne siloksany, np.: Cyclopentasiloxane; Cyclohexasiloxane (nazwy wg INCI, które znajdziesz na liście składników na opakowaniu produktu),
- oleje silikonowe np.: Dimethicone; Amodimethicone,
- woski silikonowe – ogólna nazwa Alkyl Dimethicone np.: C20-24 Alkyl Dimethicone,
- emulgatory silikonowe np.: PEG-12 Dimethicone, PEG/PPG-25/25 Dimethicone.
SILIKONY– WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE
Żadne z silikonów nie mają działania komedogennego, a więc nie powodują powstawania zaskórników. Dlatego silikony są popularne zwłaszcza w produktach przeznaczonych do cery tłustej i trądzikowej, a także w tych do makijażu, np. zapobiegających efektowi błyszczenia się skóry. Lekkie, silikony lotne, jak np. Cyclopentasiloxane i Cyclohexasiloxane to tzw. emolienty suche, których działanie pielęgnacyjne jest słabe, ale za to umożliwiają tworzenie bardzo lekkich formuł, często określanych jako beztłuszczowe. Wiele silikonów ma specyficzne właściwości – daje odczucie miękkości i gładkości po aplikacji na powierzchni skóry, np. Dimethicone. Takie silikony bardzo poprawiają właściwości aplikacyjne kosmetyków, np. rozprowadzanie kosmetyku na skórze. Silikony wykazują także właściwości kondycjonujące włosy: poprawiają rozczesywanie na sucho i na mokro, zapobiegają splątywaniu, wygładzają, wykazują działanie antystatyczne, dzięki czemu zapobiegają elektryzowaniu się włosów. Poprawiają właściwości sensoryczne włosów, nadają im połysk i pozostawią uczucie miękkości. Utrwalają fryzurę. Stosowane są zarówno w preparatach do stylizacji włosów takich jak lakiery, pianki jak i w preparatach kondycjonujących włosy, np. w odżywkach, maskach. Ponadto są również szeroko stosowane w dezodorantach i antyperspirantach, gdyż nie pozostawiają plam na ubraniach oraz redukują efekt tłustości.
CZY SILIKONY SĄ BEZPIECZNE?
Silikony w kosmetykach są bezpieczne dla zdrowia nawet w wysokich stężeniach (<90%). Nie wykazują właściwości drażniących ani alergizujących. Bezpieczeństwo ich stosowania zostało potwierdzone przez Komitet ds. Bezpieczeństwa Konsumentów (SCCS): SCCS/1241/10 oraz SCCS/1549/15.
Silikony ze względu na strukturę chemiczną (opartą na krzemie) nie mają żadnego powinowactwa do naskórka – dlatego nie wnikają w skórę. Nie oddziaływują także z innymi tkankami – nie mają tym samym działania toksycznego, są inertne biologicznie. Co więcej, jeden z silikonów (INCI: Dimethicone) jest dozwolony do stosowania w żywności, jako środek przeciwpieniący. Używany jest on również doustnie jako popularny lek na problemy jelitowe i wzdęcia. Komitet Ekspertów FAO/WHO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa/ Światowa Organizacja Zdrowia) ustalił dopuszczalną dzienną dawkę doustną dla polidimetylosiloksanu (Dimethicone), która wynosi max. 1,5 mg/kg masy ciała. Więcej informacji w raporcie WHO.
Obszerne opracowania na temat bezpieczeństwa stosowania silikonów w kosmetykach opublikował również amerykański zespół ekspertów Cosmetic Ingredient Review (CIR) Expert Panel. Eksperci stwierdzili, że stosowanie składników z grupy silikonów w kosmetykach jest bezpieczne dla zdrowia. Więcej informacji znajdziesz w raportach CIR.