Kosmetyki używane są przez każdego z nas codziennie. Każdego dnia sięgamy po kilka, a nawet kilkanaście produktów. Zwykle zaczynamy poranek od produktów myjących, pasty do zębów, płukanki, następnie sięgamy po produkty pielęgnacyjne, do stylizacji włosów, makijażowe, a kończymy na wieczornej higienie. Kosmetyki są obecne przez cały dzień w naszych aktywnościach i są dla naszego funkcjonowania niezbędne. W większości przypadków i przez większości osób są też bardzo dobrze tolerowane. Jednak zdarzają się również przypadki alergii.
Czy kosmetyki mogą wywołać alergię? Tak, mogą. Zwłaszcza te zawierające w składzie tzw. alergeny. Kosmetyki mogą zawierać składniki, które są alergenami dla niektórych osób. Nie oznacza to, że dany kosmetyk nie jest bezpieczny do stosowania przez inne osoby. Oznacza to po prostu, że osoby o znanych alergiach na te składniki powinny unikać stosowania produktów, które je zawierają. Składniki kosmetyków najczęściej kojarzone z alergiami, to te znajdujące się w kompozycjach zapachowych lub farbach do włosów, albo stosowane jako konserwanty. W tych grupach składników najczęściej ukryte są alergeny.
Co to jest alergen?
Alergen to każda substancja, wywołująca reakcję alergiczną. Reakcja alergiczna z kolei występuje, gdy układ odpornościowy człowieka reaguje na substancje, które dla większości ludzi są nieszkodliwe. Wiele substancji, zarówno tych naturalnych lub wytworzonych przez człowieka, może być alergenami. Każdy z nas może być uczulony na różne rzeczy, mogą to być składniki kosmetyków, pyłki traw, kurz, składniki spożywcze, jednak w każdym przypadku decydują o tym indywidualne/osobnicze predyspozycje. Najważniejsze jest to, że większość ludzi nie ma alergii wcale. Niektórzy stają się alergikami na określonym etapie życia, ponieważ alergia może pojawić się w każdym wieku, nawet na substancje, na które wcześniej dana osoba nie reagowała.
Wiele osób jest świadomych specyficznych alergenów, wywołujących u nich reakcję alergiczną. Inni mogą potrzebować specjalnych testów, aby dowiedzieć się, jakie substancje powodują ich reakcje alergiczne. Reakcje te mogą mieć różny charakter i nasilenie, od zlokalizowanych reakcji skórnych, najczęstszych w przypadku kosmetyków, do bardziej poważnych i potencjalnie zagrażających życiu reakcji dotyczących innych obszarów ciała.
Kiedy należy podejrzewać alergię na kosmetyk?
Reakcja alergiczna na kosmetyk najczęściej objawia się jako czerwona, swędząca wysypka na skórze – fachowo nazywa się to alergicznym kontaktowym zapaleniem skóry. Występuje zazwyczaj na obszarach ciała lub w pobliżu miejsca, gdzie został nałożony kosmetyk, w tzw. miejscu aplikacji. Objawy reakcji alergicznej mogą być różne, do najczęściej występujących zaliczają się:
- swędzenie, łuszczenie się skóry,
- wysypka,
- pokrzywka,
- obrzęk twarzy,
- podrażnienie oczu, nosa i ust.
W niektórych przypadkach objawy mogą pojawić się poza miejscem stosowania produktu, szczególnie na obszarach ciała, które miały kontakt z produktem.
Reakcje skórne są najczęstsze w przypadku kosmetyków, ponieważ stosujemy je bezpośrednio na skórę. Jednak niektóre składniki kosmetyków mogą również wpływać na układ oddechowy, gdy są wdychane. Dotyczy to zwłaszcza osób z chorobami układu oddechowego, takimi jak astma, alergiczny nieżyt nosa lub infekcje dróg oddechowych.
Niektórzy ludzie są uczuleni na pewne substancje zapachowe, więc ich wdychanie może powodować kaszel, flegmę, katar/zatkany nos i/lub ból głowy, ale może również obejmować poważniejsze objawy, takie jak duszność, ucisk w klatce piersiowej i/lub świszczący oddech.
W niezwykle rzadkich przypadkach może wystąpić ciężka reakcja alergiczna zwana anafilaksją. Objawy anafilaksji mogą obejmować duszność, trudności z przełykaniem, światłowstręt, ból w klatce piersiowej, szybki, słaby puls, nudności, wymioty i/lub utratę przytomności.
Co należy zrobić w wypadku wystąpienia alergii po kosmetyku?
Przede wszystkim natychmiast odstawić produkt, który podejrzewamy o wywołanie reakcji niepożądanej oraz zmyć go ze skóry – najlepiej wodą lub wodą z mydłem, ewentualnie innym produktem do mycia. Reakcja powinna wówczas się osłabić lub całkowicie ustąpić. Jeśli jednak tak się nie dzieje to należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Reakcje alergiczne mogą się z czasem nasilać. Ważne jest, żeby ustalić z lekarzem, jaki kosmetyk lub konkretna substancja może wywoływać reakcję alergiczną. Warto na wizytę zabrać produkt. Lekarz może zalecić wykonanie testów w celu ustalenia konkretnej przyczyny i leczenie objawów. Ustalenie, co było odpowiedzialne za wywołanie takiej reakcji, jest kluczowe. Przy kolejnych zakupach kosmetyków warto sprawdzić w składzie, czy ten alergen w nich występuje. Pomocna tutaj może być aplikacja Kosmopedia . Można w niej stworzyć listę alergenów i skanować składy produktów. Aplikacja wskaże, w której formule kosmetycznejsię one znajdują.
Ostatnim, ale bardzo ważnym krokiem jest kontakt z firmą, odpowiedzialną za produkt. Większość konsumentów pewnie tego nie robi, ale warto się o to postarać. Firma może dostarczyć dodatkowych informacji, które mogą pomóc w ustaleniu przyczyny reakcji i najlepszego sposobu jej leczenia. Firmy muszą też umieszczać takie informacje w dossier produktu i odpowiadać na tego typu zgłoszenia, ponieważ są one działaniami niepożądanymi.
Jak unikać alergii?
Czy w ogóle można uniknąć reakcji alergicznych? Całkowicie, niestety, nie. Zawsze coś może nas uczulić, nawet woda. Ale można zminimalizować ryzyko ich wystąpienia, zwłaszcza jeśli już wiemy, że jesteśmy na nie podatni.
Najlepszym sposobem zapobiegania reakcji alergicznej jest wiedza o tym, na co jest się uczulonym i jak tego unikać. Konieczne jest zapoznawanie się z listą składników na etykietach produktów. Weryfikację ułatwi właśnie aplikacja Kosmopedia. Jeśli już wiesz, że w składzie jest twój alergen, unikaj go i zrezygnuj z tego produktu.
Zwiększone ryzyko alergii niosą produkty zawierające mieszaniny substancji, oznaczone w składzie jako parfum lub aroma Niektóre z nich mogą być alergenami dla pewnych osób. Aby uzyskać więcej informacji na temat tych składników, należy skontaktować się z producentem.
Pewną wskazówką są też wykorzystywane przez branżę deklaracje. Na etykietach kosmetyków szukaj informacji o hipoalergiczności, testowaniu przez dermatologa, przeznaczeniu dla skóry wrażliwej, bezzapachowy, nie zawiera konserwantów i innych. Pamiętaj, że produkty te mogą nadal zawierać składniki, które są alergenami dla niektórych osób i żadna z tych informacji nie daje gwarancji tolerancji – reakcja alergiczna nadal może wystąpić.
Zawsze też postępuj zgodnie z instrukcją użycia na opakowaniu produktu. Niektóre produkty (np. farby do włosów) zawierają instrukcje, aby przetestować niewielką ilość produktu na skórze przed zastosowaniem go na szerszą skalę. Za każdym razem postępuj zgodnie z tymi wskazówkami, aby sprawdzić, czy przed użyciem produktu nie wystąpiły żadne reakcje.
Alergie na kosmetyki mogą wystąpić, ale nie świadczą one o bezpieczeństwie produktu. Firmy kosmetyczne są odpowiedzialne za zagwarantowanie, że ich produkty są bezpieczne, zanim zostaną sprzedane konsumentom i są one oceniane i kontrolowane. Również organy regulacyjne odgrywają rolę, ustalając wymogi bezpieczeństwa oraz monitorując i egzekwując ich przestrzeganie.
Analizuj składy kosmetyków!
Aplikacja dostępna jest na telefonach z system Android oraz iOS. Wystarczy, że klikniesz poniżej w jeden z wybranych systemów, a zostaniesz przeniesiony bezpośrednio do sklepu, by móc pobrać aplikację na swój telefon.
