Czy kosmetyki bez konserwantów są bardziej bezpieczne?
Konserwanty są często negatywnie oceniane, a ich obecność w składzie kosmetyku napiętnowana. Tymczasem to one zapewniają czystość mikrobiologiczną produktu i dbają o jego bezpieczeństwo chroniąc przed rozwojem grzybów, pleśni i bakterii.
Mit
Mówi się, że kosmetyki bez konserwantów są bardziej bezpieczne dla skóry i zdrowia człowieka. A także, że naturalne produkty, które ich nie zawierają są lepsze dla cery. Wielu producentów szczyci się niestosowaniem substancji konserwujących.
Fakt
Konserwanty są niezbędnymi składnikami większości kosmetyków. Chronią przed dostaniem się i rozwojem mikroorganizmów (w produktach do pielęgnacji, makijażu i higieny) takimi jak bakterie, grzyby (drożdże i pleśnie). Konserwanty dodaje się je do formuł kosmetycznych po to, aby zapewnić bezpieczeństwo ich stosowania przez cały okres przydatności do użycia. A także dlatego, żeby kosmetyk nie tracił swoich właściwości.
Jakie produkty nie muszą mieć konserwantów? Produkty niskiego ryzyka zakażenia mikrobiologicznego. Na przykład kosmetyki z dużą zawartością alkoholu – perfumy, lakiery do włosów. Wysoka zawartość alkoholu sama w sobie jest formą konserwacji. Również kosmetyki, które są szczelnie pakowane takie jak aerozole. Produkty tak pakowane nie mają kontaktu z powietrzem i naszą skórą podczas stosowania, a więc nie istnieje możliwość zakażenia mikrobiologicznego produktu. Produktami, które nie wymagają konserwantów to kosmetyki do jednorazowego użytku (np. próbki). Jeśli pakowane są w sterylnych warunkach często nie zawierają konserwantów. Takie produkty są mniej narażone na skażenie mikroorganizmami w trakcie użycia, ze względu na jednorazowe zastosowanie.
Część preparatów ma formuł bezwodne (jest mniejsze prawdopodobieństwo, że staną się pożywką dla drobnoustrojów). Inne zawierają naturalne substancje konserwujące takie jak: niektóre oleje, naturalne olejki eteryczne, niektóre ekstrakty i wyciągi roślinne. A jeszcze inne, które składają się głównie z olejków, nie wymaga konserwacji. Alternatywa? Kosmetyki naturalne bez konserwantów, które należy trzymać w lodówce – niższa temperatura przedłuża ich termin przydatności do zużycia. Natomiast większość kosmetyków, które nie zawierają konserwantów – niezależnie od tego czy są zabezpieczone olejkami eterycznymi, olejami, czy przechowywane w lodówce – należy zużyć w około twa tygodnie po otwarciu. W przeciwnym razie stosowanie ich może grozić podrażnieniem skóry związanym z rozwojem mikroorganizmów lub nawet bardziej poważnymi chorobami.
Co stałoby się, gdyby kosmetyki nie były w ogóle zabezpieczone konserwantami? Większość z nich, podobnie jak żywność może łatwo zostać zanieczyszczona przez chorobotwórcze mikroorganizmy. Na ich powierzchni pojawiłaby się po kilku dniach szkodliwa pleśń. Użycie popsutego kosmetyku może wywołać wiele chorób, od zapalenia spojówek, poprzez grzybicę na sepsie kończąc. Konserwanty pozwalają nam na komfort w używaniu kosmetyków. Nie musimy stosować jednorazowych rękawiczek, aplikatorów, nie musimy trzymać kosmetyków w lodówce.
Rozwiewamy wątpliwości
Czy kosmetyki bez konserwantów są zdrowsze dla skóry? Nie. Wszystkie kosmetyki dopuszczone do sprzedaży przechodzą przez te same badania dotyczące ich bezpieczeństwa i te z konserwantami i te bez. W przypadku kosmetyków bez konserwantów należy ściśle trzymać się czasu przydatności do ich zużycia. Zwykle należy przechowywać je w lodówce. Powinno się również unikać kontaktu skóry z produktem – np. wsadzania palców do środka słoiczka z kremem czy balsamem. Rozwiązaniem, aby zachować czystość mikrobiologiczną jest też stosowanie opakowań z pompką typu airless. Chronią przed dostaniem się do środka produktu powietrza, a także nie trzeba zanurzać w nich palców, aby wydostać produkt.
Oczywiście osoby uczulone na konkretne składniki (czasem są to konserwanty) powinny unikać tych konkretnych składników i produktów, które je zawierają. Ale osoby o skórze szczególnie wrażliwej powinno ostrożnie korzystać z kosmetyków „bez konserwantów”, szczególnie jeśli nie mają one specjalnych opakowań. Kosmetyki „bez konserwantów” mogą zawierać olejki eteryczne – a niektóre z nich także zawierają alergeny – zapachowe. W przypadku cery wrażliwej lepiej szukać kosmetyków „hipoalergicznych”, niż „bez konserwantów”.
Czy konserwanty, które trafiają do kosmetyków podlegają kontroli? Tak. Stosowanie konserwantów w kosmetykach jest ściśle uregulowane przepisami prawa. Lista substancji konserwujących dozwolonych do stosowania w kosmetykach jest w V załączniku do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009r. Wszystkie substancje konserwujące dozwolone w kosmetykach, przeszły rygorystyczną ocenę bezpieczeństwa przeprowadzoną przez Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów (SCCS) przy Komisji Europejskiej. Dlatego konserwanty w kosmetykach stosowane zgodnie ze szczegółowymi przepisami prawa są bezpieczne. Nie stanowią ryzyka dla zdrowia, dla dzieci ani dla kobiet w ciąży czy okresie laktacji. Więcej na ten temat w dziale Bezpieczeństwo kosmetyków Szkodliwe składniki kosmetyków? Poznaj fakty!